Rapporteringsdatum 08-07-2020

Codesign Aliment was een grensoverschrijdend project dat codesign technieken introduceert bij agrovoedingsbedrijven. Codesign is een verzamelnaam voor technieken om, tijdens het ontwikkelen van een product of dienst, rekening te houden met alle betrokken partijen in de waardeketen: producenten, verwerkers, fabrikanten van apparatuur, leveranciers, distributeurs en gebruikers. Dit project liep van 1 oktober 2016 tot 1 oktober 2019 en had partners uit de Vlaanderen, Wallonië en Hauts-de-France. Het partnerschap bestond enerzijds uit organisaties die de agrovoedingssector kennen en de bedrijven ondersteunen in hun innovatieprojecten: POM West-Vlaanderen, Flanders’ FOOD, CERTIA Interface en Wagralim. Anderzijds zijn er de experts in codesign en co-creatie, namelijk Yncrea Hauts-de-France en Maison du Design. Tijdens de eerste drie maanden van het project Codesign Aliment hebben de projectpartners nagegaan op welke manier de verschillende partners codesign bij bedrijven willen stimuleren. Uiteindelijk werd een framework voorgesteld door YNCREA om als referentiekader te gebruiken. Deze methodiek biedt een algemeen, conceptueel stappenplan, waarbij bij elke stap verschillende tools en technieken kunnen worden toegepast. De stappen zijn : 1.Bundelen & Verduidelijken 2.Observatie & Inspiratie 3.Ideegeneratie 4.Prototype 5.Test & Implementatie Uit verder overleg bleek ook dat er – op dat moment – nog te weinig ervaring is met het initiëren van trajecten rond codesign bij kleinere voedingsbedrijven om reeds te kunnen bepalen welke technieken en tools uit dit stappenplan het beste zullen werken bij deze bedrijven. Daarom werd beslist om tijdens de duur van het project verschillende tools en technieken uit te testen. Op het einde van het project kan na evaluatie bepaald worden welke technieken het meest succesvol blijken voor deze specifieke doelgroep. Het gebruik ervan zal dan in detail worden toegelicht in een Codesign Aliment toolbox, aangevuld met een gids met goede praktijkvoorbeelden. Op 9 maart, 16 maart en 23 maart 2017 werd het project voorgesteld aan het grote publiek via sensibiliserende sessies. Deze lanceringen vonden plaats in respectievelijk Vlaanderen (Roeselare), Wallonië (Gosselies) en Frankrijk (Lille). Er werd gekozen voor een serie van 3 lokale startconferenties om ervoor te zorgen dat de factor “afstand” zeker geen obstakel zou vormen voor bedrijven om deel te nemen. Alle 3 de conferenties werden door alle partners tegelijk gecommuniceerd via website, email, flyers en telefoon. De bedrijven uit de projectregio konden daardoor kiezen welke sessie ze bijwoonden. Het eerste evenement was tevens de officiële startconferentie. Op deze officiële lancering werd het project het beleidskader en de portefeuille GOTOS3 voorgesteld. Op elke sessie waren de vertegenwoordigers van iedere regio aanwezig. De 3 sessies samen trokken 99 personen. Vanuit het bedrijfsleven konden we 41 unieke bedrijven tellen. De conferenties werden telkens aangepakt volgens dezelfde flow, een flow uitgewerkt door alle projectpartners samen. De opzet was om het project voor te stellen en de aanwezigen te sensibiliseren over de positieve innovatiekracht van de Codesign methodiek. Een introductie werd gegeven door de lokale partner, waarbij het project werd voorgesteld en er volgde een stukje theorie over de Codesign methodiek. Vervolgens werden er 2 praktijkvoorbeelden voorgesteld door regionale voedingsbedrijven. Als laatste werd er aan de hand van een praktijk workshop al effectief aan codesign gedaan. Deze workshops werden begeleid door YNCREA, met actieve deelname van alle andere projectpartners. Bedoeling van deze workshops was om ideeën te genereren die in aanmerkingen kunnen komen voor verdere uitwerking in een grensoverschrijdend Codesign Aliment traject. De selectiecriteria beoogden de ideeën te selecteren met het meest potentieel bieden om grensoverschrijdende uit te werken met partners uit de voedingsketen en evenzeer door gebruik te maken van de codesign methodologie. Een eerste codesign-workshop was gepland in juni 2017, met de bedoeling clusters van bedrijven te vormen die bereid waren om, binnen 4 thema’s, het project voort te zetten, gebruik makend van codesign. Deze thema’s werden door de bedrijven bepaald tijdens 3 co-creatiesessies van het eerste kwartaal. De workshop (van 8 juni 2017) werd geannuleerd omdat er te weinig deelnemers waren, ondanks de interesse van verschillende bedrijven voor het proces. De partners hebben dit moment aangegrepen om de aanpak rond de werving van bedrijven te herzien: er werd vanaf dan meer rekening gehouden met de beperkingen van de bedrijven (beperkte tijd, te veel evenementen ...). Verschillende begeleidingsmodellen werden uitgewerkt op basis van de noden en doelstellingen van de gecontacteerde bedrijven. Uiteindelijk leidde dit tot 3 verschillende soorten ondersteuning: -CodA-project: lange ondersteuning gedurende 3 maanden -CodA-bizz: ondersteuning gedurende 6 weken met een focus op het bedrijfsmodel -CodA-speed: begeleiding van 2 tot 3 dagen En 3 types van sensibiliseringsacties: -CodA-café: een collectieve formule van een halve tot een volledige dag. -CodA-thesis: wanneer een student een eindwerk maakt rond een bepaald thema die naar voren kwam gedurende de reeks sensibiliseringssessies van maart 2017. -CodA-learn: wanneer het om een opleiding gaat waarbij naast het onderwerp ook de gebruikte methodieken van co-creatie met de (eind)klant centraal staan. Deze verschillende trajecten stellen bedrijven in staat om op maat te experimenteren met codesign-sessies (CodA-Lab) en om vertrouwd te worden met co-creatie. De partners hebben een auditsjabloon ontworpen om de gegevensverzameling en de evaluatie van deze begeleidingstrajecten te harmoniseren. Alle activiteiten werden online gedeeld op sociale media en op de website van het project: http://www.gotos3.eu/nl/projecten/codesign-aliment. Alles wat op de website werd ingebracht is blijvend beschikbaar op dit adres. De link www.codesign-aliment.eu verwijst nu door naar de toolbox die de projectresultaten samenvat. In de loop van het project zijn er 21 bedrijven begeleid in één of meerdere begeleidingstrajecten, 11 uit Wallonië, 8 uit Frankrijk en 2 uit Vlaanderen. De beoogde doelstelling was 18 bedrijven begeleiden, dus dat werd bereikt. 3 van deze 21 bedrijven behoorden niet tot de interregzone, maar behandelden een problematiek die voor voedingsbedrijven in de zone ook relevant is. Eén van deze 3 bedrijven wenste geen de-minimisverklaring te tekenen waardoor het begeleidingstraject vroegtijdig stopgezet werd en de opgedane kennis werd open source. Niettemin zorgden deze 3 begeleidingstrajecten wel voor betrokkenheid van andere voedingsbedrijven binnen de zone via de uitgevoerde codesign workshops. Via de workshops en andere infomomenten werden er in totaal 160 bedrijven gesensibiliseerd rond codesign (72 in Wallonië; 46 in Frankrijk en 42 in Vlaanderen), waarvan 124 gelegen in de zone (45 in Wallonië, 46 in Frankrijk en 33 in Vlaanderen). We wensten 100 bedrijven te sensibiliseren, waardoor deze indicator dus werd behaald. Naast sensibilisering werden er ook specifieke opleidingen georganiseerd om manier van cocreëren aan te leren. 35 verschillende bedrijven namen deel aan één of meerdere opleidingssessies; 17 Vlaamse, 15 Franse en 3 Waalse bedrijven. In de projectbeschrijving hadden we initieel beoogd om 40 bedrijven op te leiden. Deze indicator werd doorheen het project bijgesteld naar 30 bedrijven en veranderde ook van programma indicator naar projectindicator. Deze doelstelling werd dus behaald. Op basis van alle ervaring die werd opgedaan tijdens de sessies werden de tools geselecteerd die het meeste potentieel opleveren om innovatie bij voedingsbedrijven door middel van cocreatie te verkrijgen. Deze instrumenten werden samengebracht in een online toolbox aangevuld met getuigenissen van onze eerste gebruikers en tips om via de tools het beoogde resultaat te verkrijgen. De toolbox werd voor het eerst aan het grote publiek voorgesteld op 19 maart 2019 in Lille, tijdens het Slotevenement van Codesign Aliment in Lille. Omdat geen enkel Vlaams bedrijf aanwezig was op het slotevenement werd beslist om het evenement te herhalen langs Vlaamse zijde, op 18 juni 2019. Beide slotseminaries startten met een mini-opleiding (CodA-Learn Toolbox) om de Codesign tools uit de ontwikkelde toolbox te leren gebruiken. De doelstelling was een goede praktijkengids en toolbox te ontwikkelen. De goede praktijken werden geïntegreerd in de online toolbox door het toevoegen van handige tips en trucs. Het opzetten van een netwerk specifiek rond codesign voor voedingsbedrijven bleek te ambitieus te zijn. De partners binnen het partnerschap hebben hun eigen netwerk wel kunnen versterken met bijkomende bedrijven en expertise, zowel regionaal als grensoverschrijdend, en zullen de verworven kennis en partners blijven meenemen in hun acties naar de agrovoedingsindustrie. Dit project maakte deel uit van de portefeuille GOTOS3 wat er voor zorgde dat er expertise uit andere domeinen cross-sectoraal gedeeld werd. Dit gaf vernieuwende inzichten voor zowel de werking binnen het project Codesign Aliment als voor algemene werking van deelnemende partners. Het was een goeie manier om het netwerk van actoren binnen de regio FWVL te verruimen en meer inzicht te krijgen in aanwezige expertises langs de andere zijde van de taal- of landsgrens. Daarnaast was de meerwaarde van de portefeuille vooral te vinden in de ondersteuning bij administratieve en organisatorische vragen. Deze hulp bleek echt een meerwaarde voor een efficiënter projectmanagement.