De strategie van Interreg 2014-2020
De programmadoelstellingen
De strategie van het programma wordt toegelicht in het samenwerkingsprogramma (SP). Ze is gebaseerd op de nieuwe Europa 2020-strategie voor intelligente, duurzame en inclusieve groei: het referentiekader van de doelstellingen die de Europese Unie tegen 2020 bereikt wil hebben. Gedurende deze periode legt de Europese Commissie de nadruk op vijf grote prioriteiten: werkgelegenheid, onderzoek en ontwikkeling, onderwijs, bestrijding van armoede en sociale uitsluiting, klimaatverandering en hernieuwbare energie.
Onze ‘INTERREG’-programma’s zijn op maat gemaakt, om te kunnen inspelen op de specifieke uitdagingen van elke grensoverschrijdende regio. Ze streven ernaar de levenskwaliteit van onze burgers te verbeteren en bij te dragen aan het scheppen van werkgelegenheid en van groei, door het delen van de hulpbronnen op het gebied van innovatie, energietransitie of vervoer en door ‘best practices’ uit te wisselen.
Wij verliezen de doelstelling niet uit het oog die we ons 25 jaar geleden gesteld hebben, ter gelegenheid van de start van het eerste INTERREG-programma: het verminderen van de verschillen tussen de Europese regio’s via gemeenschappelijke projecten en een vruchtbare samenwerking aan weerskanten van dezelfde grens.
Corina CREȚU, Europees commissaris voor regionaal beleid
Om die doelstellingen te bereiken, heeft de Europese Commissie een budget van 351,8 miljard euro vastgelegd om te investeren in de Europese regio’s en staten. Voor de Europese Territoriale Samenwerking is een totaal bedrag van 10,1 miljard euro toegezegd, waarvan 170 miljoen voor het programma Interreg France-Wallonie-Vlaanderen.
De grote lijnen van het programma
Voor het programmagebied werden 6 thema’s vastgesteld waarop ingezet zal worden:
- Versterken van de inspanningen op vlak van onderzoek/ontwikkeling en innovatie
- De kmo’s begeleiden bij hun ontwikkeling en markttoegang bij hun internationale activiteiten, in het bijzonder aan de andere kant van de grens
- De grensoverschrijdende hulpbronnen beschermen en bewaren, in het bijzonder ten aanzien van de natuurlijke en technologische risico’s
- De valorisatie van het grensoverschrijdende patrimonium
- Ondersteunen van de territoriale cohesie en van de jobcreatie in de grensoverschrijdende woon- en werkgebieden
- Het ontwikkelen en bestendigen van een grensoverschrijdend dienstenaanbod voor de bevolking op sociaal en gezondheidsvlak
De focus van het programma
Voor de periode 2014-2020 werden in het samenwerkingsprogramma vier prioriteiten vastgesteld. Deze samenwerkingsthema’s zijn hieronder terug te vinden en worden onderverdeeld in programmadoelstellingen. Daarnaast worden enkele voorbeelden van acties gegeven.
PRIORITEIT 1 - Verbeteren en ondersteunen van de grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van onderzoek en innovatie
- Grensoverschrijdende expertisecentra uitbouwen (onderzoekscentra/bedrijven/hoger onderwijs, ...) door te steunen op de concurrentie-/competentiepolen en de clusters.
- De coördinatie bevorderen tussen de stakeholders van de onderzoekswereld (tussen disciplines en instellingen) door hen een aanbod te laten uitbouwen voor meer contacten tussen de wereld van het onderzoek en die van de innovatieve bedrijven - uitbouwen van een spin-offeffect gericht op de clusters, gebaseerd op de kennis en de knowhow van de kenniscentra enerzijds en van het bestaande industriële weefsel anderzijds.
- Ondersteunen van toegepast onderzoek en transsectoriële innovatie.
- De samenwerking gericht op de markt tussen de onderzoeks-/bedrijvencentra aanmoedigen, door innovatietrajecten en/of nieuwe producten-diensten-toepassingen te ontwikkelen.
- Ondersteunen van de grensoverschrijdende mobiliteit en de opleiding van onderzoekers, wetenschappers, studenten, werknemers…
- Stimuleren en opwaarderen van de innovatiecultuur om zo de concurrentiekracht te ondersteunen van de stakeholders uit de grensstreek door hen aan te moedigen om technologische innovatie op te nemen binnen de openbare en private sectoren, de onderzoekscentra en de onderwijs-/vormingsinstellingen.
- Begeleiden van ondernemers in hun uitwerking van nieuwe technieken, nieuwe processen en nieuwe ondernemingsvormen.
- Bevorderen van het gebruik van nieuwe technologieën bijvoorbeeld door demonstratieprojecten, specifiek in de innovatieve sectoren, de ecologische sectoren, de strategische sectoren en de sectoren met sterke complementariteit.
- Opzetten van relais en steunpunten in de grensstreken voor de bedrijven om initiatieven te ondersteunen gericht op de verspreiding van innovatie, ICT, duurzaam ondernemen,... bij de kmo's.
- De coördinatie bevorderen tussen de stakeholders van de onderzoekswereld (tussen disciplines en instellingen) door hen een aanbod te laten uitbouwen voor meer contacten tussen de wereld van het onderzoek en die van de innovatieve bedrijven - uitbouwen van een spin-offeffect gericht op de clusters, gebaseerd op de kennis en de knowhow van de kenniscentra enerzijds en van het bestaande industriële weefsel anderzijds.
- Ondersteunen, bevorderen en opwaarderen van de grensoverschrijdende initiatieven op het vlak van sociale of milieugerelateerde innovatie bij de openbare sectoren, de private sectoren, de onderzoekscentra en de onderwijs-/vormingsinstellingen.
- Ondersteunen van de grensoverschrijdende mobiliteit en de opleiding van onderzoekers, wetenschappers, studenten, werknemers…
- Ontwikkelen van vormingsacties, samenwerkingsacties tussen onderwijs-/vormingsinstellingen binnen de innovatieve sectoren, de groene sectoren, de strategische sectoren en de sectoren met sterke complementariteit.
PRIORITEIT 2 – Versterken van het grensoverschrijdende concurrentievermogen van de kmo’s
- Ondersteunen van grensoverschrijdende acties rond ondernemerschap op het niveau van het samenwerkingsgebied of de grensoverschrijdende tewerkstellingszones door de netwerking te bevorderen (starterscentra, bedrijvencentra, ...).
- Adviseren en begeleiden van personen die betrokken zijn bij het opstarten van een bedrijf om hun marktpotentieel langs de andere kant van de grens te ontwikkelen, o.a. via de opwaardering en de opzet van gemeenschappelijke grensoverschrijdende instrumenten.
- Uitwerken van grensoverschrijdende opleidingsinstrumenten die kunnen inspelen op de verwachtingen van personen die een bedrijf willen opstarten.
- Bevorderen van een proactief beheer van de grensoverschrijdende tewerkstellingszones om zo het opstarten van nieuwe bedrijven te identificeren en te te stimuleren.
- Grensoverschrijdend structureren van de toegang tot financiering voor bedrijven in ontwikkeling en begeleiden van het bedrijf bij haar zoektocht naar financiering (advies, hulp, ...).
- Adviseren en begeleiden van de bedrijven (met name jonge en startende bedrijven) om hun marktpotentieel langs de andere kant van de grens te ontwikkelen, o.a. via de opwaardering en de opzet van gemeenschappelijke grensoverschrijdende instrumenten.
- Ondersteunen van acties ter versterking van de beheerscapaciteit van de ondernemers en de stakeholders binnen de sociale en solidaire economie (vorming, professionalisering van de sector, ...).
- Bevorderen van een proactief beheer van de grensoverschrijdende tewerkstellingszones om zo de behoeften van werkgevers op het vlak van opleiding te identificeren,te anticiperen en te beantwoorden.
- Uitwerken van grensoverschrijdende opleidingsinstrumenten die kunnen inspelen op de verwachtingen van bedrijven (en met name van de jonge bedrijven).
- Ondersteunen van grensoverschrijdende acties gericht op de integratie van duurzaam ondernemen bij de uitbouw / aanpassing van de bedrijven.
- Adviseren en begeleiden van het bedrijf bij de uitbouw van haar "marktpotentieel" langs de andere kant van de grens en op internationaal vlak, o.a. via de opwaardering en de opzet van gemeenschappelijke, grensoverschrijdende instrumenten.
- Bepalen en ondersteunen van grensoverschrijdende acties op het vlak van overdracht en overname van bedrijven.
- Bevorderen van de netwerking tussen bedrijven door de opzet van grensoverschrijdende sectoren.
- Bevorderen van een proactief beheer van de grensoverschrijdende tewerkstellingszones om zo de verwachtingen van de werkgevers en de werknemers te identificeren, te anticiperen en te beantwoorden.
PRIORITEIT 3 – Beschermen en valoriseren van het milieu door een geïntegreerd beheer van grensoverschrijdende hulpbronnen
- Coördineren van innovatieve acties rond toeristisch onthaal en uitwerking van instrumenten bestemd voor toeristen, met name op het vlak van rivier- en kusttoerisme, fietstoerisme, gastronomisch toerisme, ervaringsgericht toerisme, herdenkingstoerisme en jongerentoerisme.
- Ondersteunen van innovatieve marketing- en promotieacties van de grensstreken als toeristische, natuurlijke en culturele bestemming.
- Ontwikkelen van innovatieve toeristische projecten voor de bevordering van het culturele, industriële, natuurlijke en landschappelijke patrimonium.
- Opwaarderen en ontwikkelen van innovatieve culturele acties die zorgen voor een internationale uitstraling en voor de aantrekkelijkheid van het samenwerkingsgebied.
- Toepassen van de grensoverschrijdende acties gericht op het ondersteunen van de professionaliseringsopleidingen van de stakeholders uit de toeristische sector.
- Ondersteunen van de instrumenten voor een geïntegreerd beheer van water (riviercontracten, grensoverschrijdend rivierenplan, ...) en natuurreservaten (aanleg van grensoverschrijdende natuurreservaten, bescherming van ecologische corridors en beheer van beschermde zones, ...).
- Ondersteunen van acties die het delen van natuurlijke rijkdommen mogelijk maken en drinkwater voor iedereen beschikbaar maken, ten gunste van de bevolking in het grensoverschrijdende gebied.
- Sensibiliseren van de bevolking en de plaatselijke stakeholders rond het gerationaliseerde en participatieve beheer van natuurlijke rijkdommen door best practices te delen.
- Uitwerken van acties die zich richten op een efficiënt waterbeheer in de landbouwsector en bij de bedrijven.
- Ondersteunen van de grensoverschrijdende geïntegreerde acties bij het beheer van de landschappen, de ecosystemen, het beheer van de kustzone, de bescherming van de gronden en de biodiversiteit.
- Ondersteunen van de uitbouw van innovatieve technologieën voor afvalverwerking, waterzuivering, bodembescherming, vermindering van de luchtvervuiling, …
- Ondersteunen van de acties in de strijd tegen het overstromingsrisico en de klimaatsverandering.
- Informeren en sensibiliseren van het publiek over de natuurlijke (met name de overstromingen) en industriële (vervuiling, ...) risico's.
- Ontwikkelen en versterken van de coördinatie bij de spelers op het vlak van grensoverschrijdende veiligheid (rampoefeningen, gemeenschappelijke opleidingen, grensoverschrijdend urgentieplan, ...).
- Bevorderen van grensoverschrijdende maatregelen voor de preventie van industriële en technologische risico's ten gunste van de bevolking.
PRIORITEIT 4 – Bevorderen van de samenhang en de gemeenschappelijke identiteit in de grensregio’s
- Ondersteunen van coördinatie- en netwerkingsacties bij de diensten voor zorgverstrekking en welzijn in de grensoverschrijdende woongebieden, met name door te zorgen voor een betere coördinatie van de diensten en het delen van de infrastructuur.
- Ondersteunen van de mobiliteit van patiënten en zorgverstrekkers in de grensoverschrijdende woongebieden en zorgen voor een efficiënte medische opname.
- Bevorderen van de grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van verslavingspreventie, gezondheidspromotie, innovatie in de zorgsector en de uitbouw van persoonsgebonden diensten.
- Ontwikkelen en realiseren van innovatieve concepten en methodologieën op het vlak van welzijnszorg.
- Geïntegreerde projecten uitbouwen die gericht zijn op heropleving en herintegratie (methodologische concepten, sociale inclusie, duurzame wijken, ...).
- De mobiliteit van personen bevorderen door de plaatselijke grensoverschrijdende verbindingen te verbeteren en te harmoniseren en door alternatieve manieren van vervoer te bedenken (carpooling, ...).
- Pilootprojecten ondersteunen op het vlak van e-medicine, e-vorming en onderwijs waardoor de mensen vlotter toegang krijgen tot deze diensten.
- Geïntegreerde grensoverschrijdende acties uitwerken die gericht zijn op integratie (preventie van voortijdig schoolverlaten, acties gericht op een geslaagde schoolloopbaan door innovatieve benaderingen, toegang tot huisvesting, mobiliteit en tewerkstelling, ...).
- Optimaliseren van de toegang tot de bestaande diensten en infrastructuur langs weerszijden van de grens en verbeteren van het aanbod door de opzet of het delen van persoonsgebonden diensten.
- Ontwikkelen en realiseren van innovatieve concepten en methodologieën op het sociale vlak.
- Een geïntegreerd aanbod uitwerken op het vlak van grensoverschrijdende begeleiding die erop gericht is om de mobiliteit bij de werknemers, de leerlingen, de studenten en de werkzoekenden te laten toenemen.
- Acties ondersteunen die zich richten op talenonderwijs.
- Uitwerken van grensoverschrijdende opleidingsprogramma's voor knelpuntberoepen en opleidingen aangepast aan de nieuwste economische trends (sectoren gericht op de groene, wetenschappelijke, technologische, medisch-sociale economie, ...).
- Ondersteunen van de grensoverschrijdende terbeschikkingstelling van informatie over vacatures via tewerkstellingsloketten, samenwerking tussen verschillende arbeidsbemiddelingsdiensten, …Bevorderen van de integratie van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt, met inbegrip van mobiliteit, informatie en advies rond gemeenschappelijke, lokale initiatieven gericht op tewerkstelling en vorming.