Rapporteringsdatum 16-02-2023

TransStat streeft ernaar de toegang tot statistieken en metadata permanent te vergemakkelijken via het systeem van metadataservices. Zo kunnen de gebruikers snel te weten komen welke gegevens beschikbaar en vergelijkbaar zijn over de Frans-Belgische grens heen. Gebruikers worden ook meteen naar de juiste instantie geleid om zowel de statistieken als de bijhorende informatie te bekomen. Het doel van deze informatie-uitwisseling is om het grensoverschrijdende beleid tussen alle betrokken partners beter op elkaar af te stemmen. Met de online publicatie van het rapport "screening van projecten" werd een eerste projectdoelstelling gerealiseerd. Het doel van deze screening was het inventariseren van indicatoren gebruikt in grensoverschrijdende analyses, van de problemen en de geïmplementeerde oplossingen inzake grensoverschrijdend werken met statistische data. De partners en de geassocieerde partners maakten hiervoor enerzijds een lijst op van projecten waar grensoverschrijdend met data werd gewerkt en anderzijds een vragenlijst om deze projecten te screenen. Op 30/03/2020 klopte de stuurgroep definitief de lijst van te screenen projecten af. Eind mei 2020 lag een pakket van 34 projecten op tafel waarin gebruik werd gemaakt van grensoverschrijdende data. De betreffende projecten werden uitgevoerd tussen 2000 en nu. Ze zijn zeer divers, zowel qua doelstellingen als qua methodes. Ook de publicatie van de resultaten, het doelpubliek en het medium waarmee de resultaten worden gepresenteerd, verschillen per project. Alle projectpartners en het INSEE als geassocieerde partner waren betrokken bij het invullen van de 34 projectfiches. Het ISSeP screende deze projecten aan de hand van de projectfiches, zocht waar nodig bijkomende informatie op en verwerkte dit alles in een rapport. Alle partners en geassocieerde partners kregen de kans om feedback te geven op het finale rapport. Het rapport beschrijft de indicatoren, de thema's, de doelgroepen maar ook de problemen en de geïmplementeerde oplossingen waarmee de diverse projecten geconfronteerd werden. Het volledige rapport kan geraadpleegd en gedownload worden op de website www.transstat.eu. Volgend op deze fase van het project werden binnen de partnergroep van TransStat 2 nieuwe werkgroepen opgericht. Een eerste werkgroep had als opdracht het technisch uitwerken van het systeem van metadataservices specifiek voor TransStat. Deze werkgroep bestond uit de partners Région Hauts-de-France, Département du Nord, het IWEPS en de Provincie West-Vlaanderen. Samen bepaalden zij de voorwaarden/kenmerken waaraan een metadataservice voor TransStat moet voldoen en toetsten zij bestaande metadataservices af aan deze voorwaarden. Aan Belgische zijde viel de keuze uiteindelijk op “geo.be”. Hiervoor wordt samengewerkt met het Nationaal Geografisch Instituut (NGI) dat haar dienstverlening en metadataservice gratis ter beschikking stelt voor TransStat. Aan Franse zijde zullen de partners gebruik maken van Geo2France, een metadataservice die door de partners reeds gebruikt wordt. Daarnaast werkte de werkgroep een sjabloon uit voor een metadatafiche dat zonder problemen opgepikt en uitgelezen kan worden door beide metadataservices. Een tweede werkgroep boog zich over de indicatoren die opgenomen zullen worden in de metadataservice. Deze werkgroep bestond uit alle projectpartners en het INSEE. De werkgroep had als opdracht om, vertrekkende uit het rapport “screening”, te komen tot een 10-tal indicatoren waarvoor tegen het einde van de projectperiode een metadatafiche beschikbaar en raadpleegbaar moet zijn via de metadataservices. Voor de selectie van de indicatoren stelde de werkgroep algemene regels/voorwaarden op waaraan een indicator moet voldoen om opgenomen te worden in de “cataloog”. Deze regels zijn meteen ook de leidraad voor de toekomstige uitbreiding van de cataloog. De selectie werd uiteindelijk gemaakt door elke potentiële indicator af te toetsen aan deze basisregels en gebruik te maken van de MOSCOW-methode om prioriteiten te bepalen. (De MoSCoW-methode is een manier om binnen een project verschillende aspecten te prioriteren aan de hand van vier categorieën: Must have, Should have, Could have en Would have/Won't have.) Elke potentiële indicator werd vervolgens onderworpen aan een grondige analyse in functie van de grensoverschrijdende vergelijkbaarheid. Doorstaat de indicator deze toetst dan krijgt ze als het ware het label “grensoverschrijdend-proof”, wat betekent dat de gebruiker er steevast van uit kan gaan dat deze indicator grensoverschrijdend vergelijkbaar is. Bovenop het snel terugvinden van indicatoren die door TransStat het label “grensoverschrijdend-proof” hebben meegekregen, wil TransStat het geheel verrijken door met elke indicator ook een document voor de vergelijkbaarheid mee te leveren. In dit document wordt de betreffende indicator niet alleen uitvoerig beschreven maar worden ook aandachtspunten meegegeven voor het correct verwerken en interpreteren van de data over de grenzen heen. Dit beschrijvend document kan door de gebruiker, net zoals de data zelf, via een link geraadpleegd worden via de metadataservice. Ook voor het opmaken van een document voor de vergelijkbaarheid ontwikkelde de werkgroep een werkwijze die na de projectperiode behouden blijft. Er wordt gebruik gemaakt van twee sjablonen: één sjabloon waar alle noodzakelijke informatie voor het grensoverschrijdend vergelijken van de data op een structurele manier bijgehouden wordt en dit per regio. Zo wordt elke indicator op dezelfde wijze onderzocht en interregionaal besproken en gaat de opgedane kennis niet verloren. In een tweede sjabloon wordt het resultaat uit voorgaande oefening op een bevattelijke wijze neergeschreven voor de gebruiker. Dit is het uiteindelijke document voor de vergelijkbaarheid. Met de diverse beproefde werkdocumenten en sjablonen is tevens de werkwijze bepaald om na de Interregperiode de metadataservice verder uit te bouwen. Hiermee verwezenlijkten we een tweede projectrealisatie. De derde projectrealisatie zijn de twee metadataservices Geo.be (Belgische zijde) en Geo2France (Franse zijde) die elkaar systematisch uitlezen waardoor dezelfde informatie over beide landsgrenzen heen terug te vinden is en dit in het Nederlands en het Frans. Het systeem is operationeel. Eén sleutelwoord “TransStat” volstaat in beide metadataservices om alle grensoverschrijdende indicatoren terug te vinden die door TransStat “grensoverschrijdend-proof” gelabeld werden. Op vandaag zijn dit 6 demografische indicatoren, één indicator rond arbeidsmarkt en 2 indicatoren rond grondgebruik. Op 8 maart 2022 vond het slotevent van TransStat plaats waar alle projectrealisaties werden voorgesteld aan het brede publiek waaronder ook het verderzetten van het project. De verdere samenwerking wordt bestendigd door het ondertekenen van een samenwerkingsovereenkomst tussen volgende partners: de provincie West-Vlaanderen, het IWEPS, het INSEE, Departement Du Nord, Région Hauts-de-France en voor de technische ondersteuning langs Belgische zijde het NGI. De samenwerkingsovereenkomst laat ook toe om in de toekomst nieuwe partners toe te voegen.