Rapporteringsdatum 07-05-2021

Eindrapport, versie 3.0 dd. 12/03/2021. 1. Het Interreg V-project “Iedereen Eco-burger!” (TEC!) brengt elf Franse en Belgische partners samen, die samenwerken om de burgers te sensibiliseren voor de bescherming van bedreigde soorten en hun habitats aan de Frans-Belgische grens. Samen met de burgers worden in het gebied verschillende acties uitgevoerd rond de grensoverschrijdende actieplannen voor de bescherming van tien soorten en natuurlijke habitats, namelijk de Eikelmuis, de Geelgors, de Kamsalamander, de Ringmus, de Steenuil, de Blauwborst, de Kiekendieven, het Beheer van het Haaglandschap, de Akkerranden en beekkanten en de Boomgaarden. Verloop van het project – hoogtepunten Het project “Iedereen Eco-burger” (TEC!) is officieel van start gegaan op 1 oktober 2016. Dit project verenigt elf partners, namelijk de Provincie West-Vlaanderen (PWVL), die de projectleider is, en de projectpartners, namelijk de Groupe Ornithologique et Naturaliste du Nord-Pas-Calais (GON), de Eurometropool Rijsel, de Provincie Henegouwen/Hainaut-Développement (HD), Inagro, de Communauté de Communes des Hauts de Flandre (CCHF), het Regionaal Landschap Westhoek (RLW), de Communauté de Communes de Flandre Intérieure (CCFI), de Stad Komen-Waasten (C-W), de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en de Stad Moeskroen (Mo), en ook het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen (RLVA) als geassocieerde partner. Het project TEC! heeft een duurtijd van 3,5 jaar en eindigde op 31 maart 2020. Dit project werd op 18 november 2016 in Bollezeele, Frankrijk, gelanceerd met een officieel moment. TEC! wil de burgers aanmoedigen om de biodiversiteit en de landschappen om hen heen te beschermen. Deze burgers konden schoolkinderen zijn, verkozenen, beheerders van groenvoorzieningen, landbouwers, leden en vrijwilligers van natuurverenigingen. Het doel van ons project was om van alle inwoners "verantwoordelijke Eco-burgers” te maken. Hiervoor werden verschillende communicatiemiddelen ontwikkeld, zoals een Facebook-pagina, een A3-poster, een tweetalig projectzeil, roll-ups en een blog in het Nederlands en het Frans. Er werden verschillende persartikelen en nieuwsbrieven gepubliceerd. Ze waren bedoeld om de burgers te informeren en te sensibiliseren over de grensoverschrijdende biodiversiteit. De Dag van de Natuur, die plaatsvond op zondag 21 mei 2017 in Santes, was het eerste hoogtepunt. Dit evenement had tot doel het grote publiek bewust te maken van het belang van de grensoverschrijdende biodiversiteit. Op die dag hebben 1.500 bezoekers (Fransen, Walen en Vlamingen) deelgenomen aan verschillende buitenactiviteiten, zoals leren maaien met de hand, insectenhotels maken, spelletjes om kennis te maken met het leven van de Geelgors en met het voedsel van de Steenuil, de fotosessie "Ik zet me in voor grensoverschrijdende biodiversiteit" op de stand van Interreg V/TEC! Op 21 juni 2017 werd op de Frans-Belgische grens bij het Groot-Moerhof in De Panne een tweetalig informatiebord over de kiekendief onthuld. Op vrijdag 13 oktober 2017 werd in Nieurlet het grensoverschrijdend actieplan (GAP) voor de Eikelmuis officieel gepresenteerd aan de verkozenen van het partnerschap, de beheerders van groenvoorzieningen en de verenigingswereld. Op dezelfde dag werd ook een stand van zaken van het grensoverschrijdend actieplan voor de Boomgaarden besproken. Daarna werd een terreinbezoek georganiseerd aan de plukboomgaard van Nieurlet en de voormalige kleiwingebieden van Nieurlet. Er werden nestkasten voor de Eikelmuis geplaatst. Vanaf november 2017 slaagde de actie Boomfestival/Week van de Boom erin het grote publiek te mobiliseren voor het planten van bomen, fruitstruiken en hagen om de grensoverschrijdende biodiversiteit te verbeteren. Dit evenement werd in 2018 en 2019 herhaald. Op vrijdag 23 februari 2018 werden de grensoverschrijdende actieplannen voor het Haaglandschap en de Geelgors officieel gepresenteerd op een internationale studiedag in Belle, die bedoeld was voor natuurkenners, verkozenen en beheerders van groenvoorzieningen. Verschillende experts uit Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Engeland hebben deelgenomen aan deze dag van ervaringsuitwisseling over het duurzaam beheer van het haaglandschap en de Geelgors. De volgende dag werd in Méteren een animatiedag voor het grote publiek georganiseerd. Haagvlechters uit verschillende landen hebben samen aan het onderhoud van het haaglandschap gewerkt. Iedereen, jong en oud, kreeg de gelegenheid om nestkasten voor de Ringmus en insectenhotels te maken en er waren nog diverse aanvullende activiteiten zoals een tentoonstelling over hagen, een kleurstand, spelletjes en natuurexcursies. Het animatiedorp TEC!, georganiseerd in het kader van Cap Nature, vond plaats op zaterdag 28 juli 2018 in Moeskroen en was het tweede hoogtepunt voor het grote publiek. Op die dag hebben ongeveer 300 bezoekers (Fransen, Walen en Vlamingen) deelgenomen aan verschillende buitenactiviteiten: spelletjes rond de Geelgors en het voedsel van onze doelsoorten, het maken van nestkasten voor de Eikelmuis en de Ringmus, zaadbommen... Op zondag 7 oktober 2018 werden de GAP’s voor de Kamsalamander en de Steenuil officieel gepresenteerd op de Dag van de Natuur in Komen-Waasten. Er werden animaties georganiseerd rond de boomgaard, waarbij presentaties gegeven werden over inheemse appelvariëteiten in het projectgebied van TEC!, het persen van appels en het maken van nestkasten. De tentoonstelling over de ecologie van de Steenuil werd voor het eerst getoond. Op 4 december 2018 werd in Alveringem het GAP voor de akkerranden en beekkanten officieel aan de landbouwsector voorgesteld. Naar aanleiding daarvan werd een terreinbezoek in Oost-Cappel georganiseerd om de landbouwers te sensibiliseren voor het thema van het beheer van de akkerranden en de bufferzones ten gunste van de akkervogels. Op zaterdag 6 juli 2019 werden op de Mont Noir door verkozenen uit Vlaanderen, Wallonië en Noord-Frankrijk drie Natuurrally’s gelanceerd (Saint-Jans-Cappel, Léaucourt en Wadelincourt), die zich richten op de doelsoorten en habitats van het project TEC!. Er werd ook een groot animatiedorp georganiseerd, zoals elke keer wanneer TEC! een evenement organiseerde voor het grote publiek. De Natuurrally’s van Oudezeele en Buysscheure werden voorgesteld op 08 september 2019 in Oudezeele. De zesde Natuurrally is die in Ploegsteert, maar die kon niet officieel worden gelanceerd vanwege de lockdown in het kader van de gezondheidsmaatregelen (Covid-19). Deze natuurrally's zijn speurtochten voor gezinnen en zijn in het Frans en Nederlands opgesteld. Op zaterdag 21 september 2019 werden in Oudenaarde de Werktuigdagen georganiseerd. Dit evenement trekt meer dan 50.000 bezoekers. Er werd een TEC!- en Interreg V-stand opgezet en er werden maaidemonstraties georganiseerd. Het doel van deze demonstraties is om te laten zien hoe de agrarische wereld kan bijdragen aan een betere biodiversiteit door de akkerranden milieuvriendelijk te beheren. Ter gelegenheid van "La Flandre en Fête" ter gelegenheid van de viering van het 30-jarig bestaan van de vereniging Yser Houck in Volckerinckhove op zondag 22 september 2019 werden de GAP’s voor de Boomgaarden, de Kiekendieven en de Ringmus gepresenteerd. In het kader van het GAP Blauwborst werd op 19 december 2019 in Diksmuide een overlegvergadering georganiseerd met de andere projectleiders van Interreg V-projecten rond het thema "ecologisch beheer van de oppervlaktewateren" en met de beheerders van de waterlopen in het grensoverschrijdende gebied. Als gevolg van deze vergadering werd besloten om op 27 maart 2020 een presentatie over het GAP Blauwborst te houden en in het stroomgebied van de Leie en de IJzer een terreinbezoek te organiseren voor de beheerders van waterlopen en de verantwoordelijken van de agrarische sector. Het doel van deze dag was om kennis te maken met de duurzame en ecologische inrichtings- en herstelwerkzaamheden van waterlopen en oevers, die door de Usan in de afgelopen tien jaar werden uitgevoerd. Jammer genoeg moesten deze presentatie en uitwisseling van goede praktijken vanwege Covid-19 geannuleerd worden. Voor de tien grensoverschrijdende actieplannen die in het kader van TEC! werden ontwikkeld, wordt aanbevolen om in de komende 15 jaar een reeks maatregelen uit te voeren. De partners hebben zich ingezet om de uitvoering van de in deze actieplannen opgenomen acties gedurende de looptijd van het project TEC! op te starten door voor elk actieplan twee prioritaire acties te selecteren die in de komende 3,5 jaar moeten worden uitgevoerd. Drie voorbeelden. Voor het GAP Haaglandschap werden tientallen kilometers aan hagen geplant en werden opleidingsacties over haagvlechten gerealiseerd. In het kader van het GAP Eikelmuis werd de PWVL uitgenodigd om de resultaten van dit GAP aan een tiental naturalisten te presenteren ter gelegenheid van de zevende regionale conferentie over wilde fauna van Hauts-de-France, die plaatsvond op 30 november 2019 in Bapaume. Dit evenement trekt elk jaar een groot aantal Franse en Belgische vrijwilligers en professionals aan die gepassioneerd zijn door wilde fauna. In het kader van het GAP Kamsalamander heeft de GON een grensoverschrijdende kaart gemaakt van de waarnemingen van de Kamsalamander, op basis van gegevens uit West-Vlaanderen. Het project TEC! is geëindigd op 31 maart 2020. Op zondag 8 maart 2020 werd in Les Prés du Hem in Armentières een slotevenement georganiseerd Bij deze gelegenheid werd door de politieke of administratieve verantwoordelijken een samenwerkingsovereenkomst ondertekend om de voortzetting van de grensoverschrijdende samenwerking ten gunste van de biodiversiteit te vergemakkelijken gedurende een periode van tien jaar na het einde van het project TEC!. Op die dag hebben 812 Franse, Vlaamse en Waalse bezoekers deelgenomen aan verschillende buitenactiviteiten in het domein van Les Prés du Hem. Communicatiemiddelen Zichtbaar zijn op het web was noodzakelijk voor een project dat tot doel heeft het grote publiek bewust te maken van het belang om actie te ondernemen voor het behoud van de grensoverschrijdende biodiversiteit. Er werd een blog gecreëerd en onderhouden door de CCHF om alle publicaties die in het kader van het Interreg-project TEC! worden geproduceerd, te kapitaliseren. Deze blog is te vinden op http://tous-eco-citoyens.over-blog.com. Hij werd in de loop van het project door 1.491 mensen geraadpleegd. Om meer via het web te communiceren, werd in het begin van het project een Facebook-pagina gecreëerd en regelmatig gevoed door Christophe Delbecque van de CCHF en Séverine Landa van de Provincie Henegouwen-HD. Aan het einde van het project wordt deze pagina gevolgd door 510 abonnees. Zichtbaarheid op het web werd ook bereikt door ervoor te zorgen dat elke partner een presentatie van het project TEC! op zijn eigen website plaatste, met een link naar de blog en Facebook-pagina van het project TEC!. Om het project in hun kantoren te promoten, hebben de partners in de receptie van hun organisatie een A3-poster opgehangen die het project presenteert. De projectleider heeft er ook voor gezorgd dat het model dat door het Europese programma was goedgekeurd, werd gebruikt voor alle PowerPoint-presentaties die we gemaakt hebben, en heeft regelmatig een nieuwe bijgewerkte versie aangeboden met de nieuwste logo's van de partners. Een grafisch charter, dat aan onze documenten, zoals posters en uitnodigingen, altijd dezelfde visuele identiteit geeft, werd opgesteld door de communicatiedienst van de Provincie Henegouwen/HD. Ook werd er een button ontwikkeld om op onze documenten en posters aan te brengen, omdat tweetalige documenten om redenen van papierbesparing en leesbaarheid niet handig waren, maar het was van essentieel belang om het publiek te laten weten dat de documenten in beide talen beschikbaar waren, namelijk het Frans en het Nederlands. In het kader van deze activiteit betreffende de coördinatie van de communicatie hebben de partners er ook voor gezorgd dat de persberichten en uitnodigingen goed werden verspreid in het netwerk van alle partners. De persartikelen en de directe communicatie door de partners, via hun nieuwsbrief of tijdschrift, werden door de projectleider verstuurd en geregistreerd. Tijdens outdoor-evenementen waarbij de partners aanwezig waren, werd het project onder de aandacht gebracht met wimpels waarop het project gepresenteerd werd, en waarop de doelsoort Kamsalamander stond afgebeeld (PWVL) ofwel het logo van de Natuurrally’s (HD). Er werd een algemeen dekzeil voor het project ontworpen, met een mozaïek van foto's en de boodschap "TEC! sensibiliseert de inwoners van de Frans-Belgische regio voor de grensoverschrijdende biodiversiteit" (PWVL-CCFI). Tweetalige dekzeilen, die het project presenteren en die de bezoekers konden ondertekenen met de boodschap: "Ik zet me in voor de grensoverschrijdende biodiversiteit", werden gemaakt voor de drie habitats, namelijk het haaglandschap, de boomgaarden en de akkerranden en beekkanten (PWVL-Eurometropool Rijsel). Om te communiceren over indoor-evenementen, hebben de partners roll-ups ontworpen om de partners, het werkgebied en de thema’s van het project TEC! voor te stellen. Er werden drie series van vier roll-ups uitgevoerd (HD - CCHF - Moeskroen). Om ervoor te zorgen dat onze verschillende acties duidelijk als Interreg-acties herkenbaar waren wanneer we het grote publiek tegemoet traden, ontwikkelden de partners een hele reeks promotieobjecten die het project duidelijk herkenbaar maakten: badges met doelsoorten zoals de Geelgors, de Steenuil, de Eikelmuis, of het logo van de Natuurrally’s (CCHF). Voor de kinderen heeft de GON een serie van zeven maskers ontworpen die de zeven doelsoorten voorstellen. De CCFI heeft een goodiebag gemaakt met het logo van TEC!/Interreg V, met daarin een kleurboek, kleurpotloden en een notitieboekje. De Provincie Henegouwen/Hainaut Développement heeft zakjes met zaden van wilde bloemen gemaakt in de kleuren van het slotevenement "De biodiversiteit viert feest!” De GON en HD hebben een waaier ontwikkeld voor het herkennen van de fauna van het agrarisch gebied en deze op het slotevenement ter beschikking gesteld van het grote publiek. Voor de doelgroep van experten werden USB-sticks geproduceerd (CCHF) en uitgedeeld waarop vooraf de bestanden van de grensoverschrijdende actieplannen en diverse PowerPoint-presentaties waren geüpload. Om de communicatie over de soortnamen tussen de experten te vergemakkelijken, werd voorgesteld een klein lexicon met de soortnamen in vier talen te herdrukken voor gebruik door de natuurgidsen (PWVL). Uitgevoerde studies Het project TEC! heeft ook twee studies laten uitvoeren, namelijk de studie van de VMM over de aanwezigheid van woelmuizen en –ratten in de Moeren, die voedsel zijn voor de Kiekendieven, en de biostatistische studie van de GON over akkervogels.