Rapporteringsdatum 11-10-2022

Het LUMINOPTEX project (Website: http://www.luminoptex.eu/) is een integraal onderdeel van de projectenportefeuille GoToS3. Het project richt zich op het ontwerp en de implementatie van nieuw intelligent textiel voor "autonome diffuse verlichting" met toepassingen in interieur design, decoratieve stoffen of signalisatie. Om dit doel te bereiken, zijn we van plan om organische elektroluminiscente diodes (OLED) direct te integreren in textiel. Op die manier worden de unieke textieleigenschappen (flexibiliteit, licht gewicht, comfort, lage kostprijs) gecombineerd met de voordelen van OLEDs (lichtrendement, laag verbruik, lichtgewicht, flexibiliteit, vlakke en diffuse verlichting over grote oppervlakken en uitzicht). Deze OLED elementen kunnen onafhankelijk worden aangedreven, en halen de nodige energie uit de in de gebouwen beschikbare draadloze netwerken (WIFI) en slaan deze energie op in elektrochemische batterijen of super condensatoren. Het project LUMINOPTEX baseert zich op de onlosmakelijke competenties van de 6 regionale partners (Materia Nova, Centexbel, ENSAIT, IEMN-Université de Lille, ICTEAM-UCL et CIRMAP-UMONS) en stelt innovatieve technieken voor om een textiel te creëren dat volgende drie functies combineert: (1) opname van de energie, (2) bewaring van deze energie, en (3) het beschikken over autonome lichtelementen die voor sfeerverlichting zorgen. Het project wordt georganiseerd rond 5 technische modules (TM) waarvan de doelstellingen als volgt kunnen samengevat worden: 1- Op punt stellen van de textiel materialen (Taakleider: ENSAIT) 2- Oppervlakte functionalisatie van de textiel substraten (Taakleider: Centexbel) 3- Integratie van RF (WiFi) antennes (Taakleider: IEMN, Université de Lille) 4- Integratie van de batterijen en super-condensatoren (ICTEAM-UCL) 5- Integratie van autonome OLED en prototyping (Taakleider: MATERIA NOVA) De partner CIRMAP-UMONS is betrokken in de activiteiten 3, 4 en 5 voor de selectie van de beste materialen. Tijdens de opstartperiode (het eerste semester, van 1 januari tot 30 juni 2017), werd de grensoverschrijdende samenwerking tussen de 6 projectpartners opgezet. We hebben besloten dat het project op een gezamelijke manier tussen de partners zal verlopen en dit volgens twee parallelle en complementaire benaderingen. De eerste benadering bestaat uit het onmiddellijk gebruik maken van reeds mature technologieën beschikbaar bij enkele van de partners om zo snel tot een prototype te komen. Centexbel, Materia Nova en UCL zijn gestart met samenwerken voor het maken van OLED's en flexibele batterijen en integratie ervan in textiel gebruikmakend van transferpapier. Dit laat in eerste instantie toe om zonder textielmaterialen te werken, die later zullen worden gedefinieerd eenmaal het valorisatiecomité is vastgelegd. De andere partners, actief in de ontwikkeling van nieuwe vezels en het op punt stellen van structuren voor de energiecaptatie, werken op een parallelle manier met het oog op het ontwerpen een textiel dat energie kan recupereren. Dit laatste vraagt een meer fundamentele aanpak. Verkennend werk van ENSAIT, IEMN en UMONS vormen de basis voor het ontwerp van de textielvezels, weefsels of borduurwerk en de integratie van gelijkrichtende dioden. Voor prototyping van textiel zijn in de volgende semesters concrete acties ondernomen. Barrièrecoatings zijn op punt gesteld door Centexbel. De implementatie van OLED's op deze coatinglagen, voor een efficiënte bescherming ervan, werd uitgevoerd door Materia Nova. Met betrekking tot collectorantennes heeft ENSAIT, na het bepalen van de karakteristieken door IENM, van patchantennes ontwikkeld in voorgaande semesters, antennemodellen geborduurd waarvan de dimensionele kenmerken door de IEMN zijn gewijzigd om de resultaten te verbeteren in termen van straling. Voor flexibele batterijen werden nieuwe actieve materialen op basis van koolstofnanobuisjes en siliciumnanovezels gesynthetiseerd. Testen voor de integratie ervan in Li-ionopslagelementen werden uitgevoerd door UCL-ICTEAM. In alles, zijn er 10 begeleidingscommissies en 13 wetenschappelijke comités georganiseerd. Wat valorisatie betreft, werden er veelbelovende contacten gelegd met het bedrijf FIBERTEX (een textielbedrijf uit Wevelgem dat geïnteresseerd is in toepassingen van lichtgevende textielmuurbekleding). Op basis van deze contacten kunnen we het project beter sturen voor het ontwerp van de eerste prototypes. De individuele ondersteuning van Fibertex nam toe in 2018 en 2019. Fibertex heeft Materia Nova voorzien van de eerste textielmaterialen waarvan het weefwerk bijzonder goed is aangepast voor esthetische integratie van de verlichtingselementen van OLeds, met name om de connectoren te "camoufleren". Vanaf S1 (van 01-01-2017 tot 30-06-2017) het project voor een strategie om OLED op transferpapier te produceren en vervolgens op de textielsteunen te lamineren. Deze strategie maakt een grotere veelzijdigheid van productieprotocollen mogelijk ten opzichte van de diversiteit van beschikbare textielmedia. Deze strategie is toegepast op Fibertex textielondersteuning Op het gebied van project- en programmacommunicatie vond het officiële startevenement van het project plaats op 26 september 2017 bij VKC-Centexbel in Kortrijk. Er is een projectwebsite gemaakt (http://www.luminoptex.eu/), 39 wetenschappelijke artikelen (publicaties en posters), 44 vulgariserende mededelingen en 7 persartikels werden gerealiseerd, tot het einde van het project (van 01-01-2021 tot 31-03-2022). Bovendien, het eerste en tweede semester van 2020 werden duidelijk verstoord door de gezondheidscrisis, de beperking van de toegang tot apparatuur en uitrusting en bijgevolg de stopzetting van bepaalde experimentele activiteiten. De prioriteit blijft echter de coördinatie van de acties met de projectpartners met het oog op de collectieve vooruitgang in de richting van de projectdoelstellingen. De LUMINOPTEX-projectpartners zijn dan ook overeengekomen gezamenlijk een verlenging van het project aan te vragen om de grensoverschrijdende activiteit in 2021 te kunnen voortzetten. In het jaar 2021 werden dus de concrete activiteiten voor het ontwerp en de vervaardiging van prototypes hervat. Om redenen van verschillende elektrische specificaties zijn bij de integratie van de verschillende technologische bouwstenen twee prototypes op een FIBERTEX-textiel onderscheiden. Bij de eerste gaat het om de microgolf-textielantennes en de gelijkstroomgelijkrichting van het door de elektromagnetische vangst opgewekte elektrische signaal, zoals ontwikkeld door IEMN en ENSAIT. De tweede integreert batterijen van de UCL, bekabelde connectiviteit van ENSAIT, OLED's van Materia Nova gemaakt van gecoate substraten van Centexbel. De geometrie en de algemene technische specificaties zijn vastgesteld en Fibertex heeft de steunen geleverd. Het enige wat nu nog moet gebeuren is het in elkaar zetten van de verschillende stenen, wat tegen het einde van het project zal zijn gebeurd. In de eerste helft van 2021 organiseerden de projectpartners zich voor de fabricage van deze prototypes. In de tweede helft van 2021 zorgden de partners voor de montage van de verschillende stenen Op 13 december 2021 vond een slotevent plaats in de vorm van een webinar voor bedrijven die actief zijn in architectuurtextiel.