GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA

Met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

ALPO

Kerngegevens

Projectleider

Université de Mons
Place du Parc 20
7000 Mons
BELGIE

Contactpersoon

Jean-Marie RAQUEZ

Begindatum

01-10-2016

Einddatum

30-06-2021

Budgettaire elementen

Totaal Budget
3 491 936,92 €

Website:

http://www.alpo-interreg.eu





ALPO

Nieuwe Polymeermaterialen via bouwstenen uit microalgen

axe1

Categorie

Projectenportefeuille

Specifieke doelstelling van het programma

Versterken van het onderzoek en de innovatie van de grensoverschrijdende zone in de strategische sectoren en de sectoren met een sterke complementariteit

Domein van bijstandsverlening

Ondersteuning van milieuvriendelijke productieprocessen en een efficiënt gebruik van hulpbronnen in kmo's


Het gebruik van hernieuwbare grondstoffen raakt meer en meer ingeburgerd in de kunststoffensector, in het bijzonder voor verpakkingsmaterialen en textiel. De laatste trends tonen duidelijk dat de gebruikers van kunststoffen, onder de druk van de wetgeving om de emissie van broeikasgassen te verminderen, nieuwe, biogebaseerde materialen met hoogpresterende eigenschappen ontwikkelen. De ontwikkeling van dergelijke biopolymeren hinkt in Europa en vooral in de grensstreek nog altijd achterop. Dit onderzoeksproject draagt bij aan de regionale economische ontwikkeling door technologische innovatie, met het doel hoogpresterende en competitieve biokunststoffen te ontwikkelen door middel van productiemethoden die zowel uit economisch als uit milieustandpunt duurzaam zijn. Een andere cruciale uitdaging is het vermijden van concurrentie met de voedingsindustrie bij het gebruik van hernieuwbare grondstoffen van plantaardige oorsprong. Het project ALPO wil specifiek nieuwe bouwstenen (monomeren, functionele additieven enz.) en corresponderende biokunststoffen ontwikkelen met gebruik van microalgen, een hernieuwbare, non-food grondstof, via een interdisciplinair academisch en institutioneel partnerschap. De nieuwe soorten biokunststoffen, polyesters en multifunctionele coatings zouden sterke ontwikkelingsperspectieven kunnen hebben voor industriële sectoren die in de grensstreek aanwezig zijn.

 

Rapporteringsdatum 11-03-2022

Het ALPO-project, dat op 1 oktober 2016 van start ging, heeft tot doel het potentieel te evalueren van de productie van bioplastics uit microalgen. Projectstructuur Dit project is opgedeeld in 6 werkmodules. De eerste twee zijn gewijd aan: verspreiding en communicatie van resultaten en zorgen voor grensoverschrijdende industriële toegevoegde waarde in het gebied van INTERREG FWVL. In deze context hebben de partners en geassocieerde partners van ALPO een beheersstrategie uitgewerkt die werd gecoördineerd door de projectleider, de Universiteit van Bergen. Er werden regelmatig voortgangsvergaderingen georganiseerd, evenals stuur- en ondersteuningscommissies. Er werd ook deelgenomen aan activiteiten met andere projecten in de GoToS3 portfolio. Er werd op regelmatige basis deelgenomen aan activiteiten in het kader van GoToS3, zoals ondersteuningscomités voor proefprojecten, actieve bijdragen aan de nieuwsbrief van de Pilot GoToS3 website, X-innovation workshops en andere workshops. Communicatie en verspreiding van resultaten De communicatiestrategie richtte zich met name naar industriële spelers door middel van regelmatige contacten, bijvoorbeeld door het verspreiden van een nieuwsbrief waarin de meest recent resultaten van de verschillende werkpakketten werden meegedeeld. De resultaten werden ook verspreid via diverse on-line kanalen zoals de ALPO-website (www.alpo-interreg.eu), de GoToS3-site (www.gotoS3.eu), een Researchgate-pagina (https://www.researchgate.net/project/Nouveaux-Materiaux-Polymeres-issus-de-la-Biomasse-Microalgue-Nieuwe-Polymeermaterialen-via-Bouwstenen-uit-Microalgen-New-Polymeric-Materials-from-microalgen-biomass ), en de websites van de betrokken partners en de clusters die geïnteresseerd zijn in de activiteiten van ALPO. De partners namen regelmatig deel aan wetenschappelijke symposia en workshops waarin ze hun resultaten op internationaal niveau konden voorstellen. Er werden ook drie workshops georganiseerd specifiek voor het ALPO project. De eerste workshop was bedoeld om zoveel mogelijk onderzoekers aan te trekken met interesse in biobased plastics en in toepassingen van microalgen, met als doel hen de doelstellingen van het ALPO project voor te stellen. Tijdens deze workshop werden presentaties gegeven door de professoren die verantwoordelijk zijn binnen elke partnerinstelling. Ook werden het woord gegeven aan industriële vertegenwoordigers uit de regio INTERREG FWVL uit sectoren die relevant zijn voor ALPO. De tweede workshop werd georganiseerd in samenwerking met de projecten INTERREG TransUniv en FEDER SPURT en had als doel om de jonge onderzoekers uit het ALPO project op te leiden in de exploitatie van onderzoeksresultaten en de transfer van technologie naar de industriële sector. De derde workshop, tenslotte, had als doel om de eindresultaten van het project voor te stellen aan industriële vertegenwoordigers uit de INTERREG FWVL regio. Er werden ook een lancerings- en slot-evenement georganiseerd, respectievelijk op 03/10/2017 (in Bergen) en 05/11/2021 (op Microsoft Teams), elk met een programma van een halve dag. Tijdens het lanceringsevenement kwamen sprekers uit het industriële weefsel van de FWVL-zone aan het woord, evenals de projectleider van ALPO. Tijdens het slotevenement werd het INTERREG-programma voorgesteld, gevolgd door een voorstelling van het GoToS3-portfolio. Dit keer gaven de onderzoekers hun mening gaven over het belang van hun project, en de resultaten en bereikte doelstellingen. Ten slotte sloot de projectleider dit evenement af met een overzicht van de behaalde indicatoren. De partners namen ook actief deel aan internationale conferenties en publiceerden hun onderzoek in wetenschappelijke tijdschriften met een significante impact op het gebied van onderzoek. Deze publicaties zijn vermeld op de ALPO-website en op de Researchgate-pagina. Onderzoek Het derde werkpakket was gewijd aan de productie en bioraffinage van microalgen voor het maken van bouwstenen voor de chemische industrie. In dit werkpakket werd het potentieel van de algenbiomassa geëvalueerd en dit voor verschillende stammen, waaronder Arthrospira platensis, Chlorella vulgaris en Nannochloropsis gaditana. Belangrijkste resultaten werden behaald omtrent (1) de invloed van stikstoflimitatie op de productie en samenstelling van de biomassa, (2) methoden voor het oogsten van microalgen door middel van flocculatie, en (3) extractie en quantificatie van lipiden. Het vierde werkpakket volgt logisch op het vorige en onderzocht de ontwikkeling van bioplastics uit bouwstenen verkregen in werkpakket 3. Dit werkpakket was gericht op het valoriseren van in het bijzonder lipiden en polysachariden uit microalgen. In het geval van lipiden werd speciale aandacht besteed aan polymeristatie via hun onverzadigde bindingen door directe chemie zoals TAD. Dit kan toepassingen opleveren zoals functionele coatings. De polysachariden werden door middel van fermentatie omgezet in bouwstenen zoals succinaat. Deze bouwstenen werden vervolgens gepolymeriseerd tot functionele polyesters voor verpakkingstoepassingen. De gebruikte polymerisatie technieken zijn gebaseerd op groene principes en maken bijvoorbeeld gebruik van milieuvriendelijke katalysatoren zoals enzymen. De resultaten werden gepubliceerd in peer-reviewed tijdschriften. De belangrijkste technologische innovaties binnen werkpakketen 3 en 4 zijn : -Beter inzicht in de samenstelling van microalgen-biomassa -Ontwikkeling van technieken voor het omzetten van microalgen in bouwstenen voor de chemie -Ontwikkeling van polyesters met geavanceerde eigenschappen via enzymatische polymerisatie Werkpakket 5 had als doel de jonge onderzoekers op te leiden op het vlak van de onderzoeksthema’s van het ALPO project. De onderzoekers werden opgeleid in de verschillende workshop door professoren afkomstig van de ALPO partner instellingen en door andere uitgenodigde sprekers uit de academische wereld en de industrie. Er werden een tiental verschillende trainingen aangeboden gelinkt aan de onderzoeksthema's van werkpakketten 3 en 4, evenals over externe thema's gerelateerd aan het ALPO-project. Werkpakket 5 had twee doelstellingen. Ten eerste was het doel om de nieuw ontwikkelde technieken te evalueren in een levenscyclusanalyse die zicht richtte op het gebruik van lipiden uit algen als bouwsteen voor de productie van polymeren. Verschillende scenario's werden gemodelleerd op basis van gegevens uit de literatuur en gevalideerd met projectresultaten. Een tweede doelstelling was het vertalen van nieuwe technologieën van het ALPO project naar het industriële weefsel. Het ALPO-project kon met name 3 Waalse en Vlaamse bedrijven ondersteunen (Realco (W), Roam Technology (VL) en Vandeputte (W)) door middel analytische technieken ontwikkeld in werkpakketten 3 en 4. De aspecten die aan bod kwamen waren met name: -Chemische profilering door massaspectrometrie (module 3.1) voor Realco; -Evaluatie van vitaliteit van microalgen in proceswater (module 3.2) voor Roam Technology; - Expertise in biotechnologie voor de ontwikkeling van specifieke biobased oliën voor het bedrijf Vandeputte (module 4.2). In termen van cijfers omvat het ALPO-project aan het einde: - 14 voortgangs- / stuurgroepvergaderingen - 7 nieuwsbrieven - Verschillende activiteiten binnen GoToS3 (X-innovation, IRL-studie, leiderscommissies, interacties met BIOCOMPAL en BIOHARV en deelname aan commissies ter ondersteuning van het proefproject) - 106 industriële contacten (gesensibiliseerd) - Een regelmatig bijgewerkte website www.alpo-interreg.eu, met nieuwsbrieven, publicaties, projectevenementen en voorstelling van resultaten. Deze site is meer dan 1500 keer bezocht. - Een researchgate-pagina die ook interactie mogelijk maakt op een meer fundamenteel wetenschappelijk niveau, waar meer dan 30 mensen hebben zich aangemeld. - 22 wetenschappelijke publicaties / communicatie op interregionaal maar ook internationaal niveau - De organisatie van 3 workshops waaraan industriële deelnamen, en waarin de belangrijkste resultaten van het project werden voorgesteld en waarop jonge onderzoekers werden ingeleid tot ondernemerschap - Talrijke deelnames aan internationale symposia en conferenties - Drie gevallen van dienstverlening aan de industrie In totaal zijn er meer dan dertig posterpresentaties / mondelinge mededelingen gedaan op diverse nationale of internationale congressen. Met betrekking tot de prestaties die grensoverschrijdende samenwerking onder de aandacht brengen, noemen we ook de volgende prestaties: - AgroParisTech Innovation / UMons (MT3): 3 - UMons / KULAK (MT3): 1 - UMons / URCA (MT3): 2 - ULille/UMons (MT4): 10 - UGent / AgroParisTech Innovation (MT6): 1