Rapporteringsdatum 29-09-2023

Het doel van het Interreg ET'Air project (Grensoverschrijdende Economie en Binnenluchtkwaliteit) (www.etair.eu) was om huidige en toekomstige bouwprofessionals op te leiden over de vragen van binnenluchtkwaliteit (BLK) (As 1), om gevalideerde en gepopulariseerde BLK-gegevens te verspreiden (As 2) en om de vraag naar gezonde gebouwen onder publieke en particuliere klanten te stimuleren (As 3). Na 5 jaar projectimplementatie kunnen we concluderen dat de doelstellingen werden bereikt. Vanaf de opstelling van het project benadrukten de operationele partners het belang een panel van complementaire partners te verenigen (projectpartners en betrokken partners). De diversiteit aan vaardigheden en beroepen binnen het partnerschap (wetenschappelijk, technisch, opvoedkundig, op het terrein, enz.) liet toe een belangrijke BLK-kwestie aan te pakken (in termen van wetenschappelijke en technische gegevens en gezondheid) waarmee in de bouwsector nog steeds weinig rekening wordt gehouden. Het overschrijden van (taalkundige en geografische) grenzen was een gelegenheid andere culturen, andere praktijken en bezorgdheden met betrekking tot BLK maar ook andere Interreg-projecten te benaderen. De uitwisselingen waren op zijn minst rijk, gezellig en stimulerend. As 1. Opleiden Dankzij de stapsgewijze opbouw van het BLK-opleidingsprogramma door alle grensoverschrijdende partners van het project, elk met zijn eigen bijdrage, kon men drie grote uitdagingen aangaan: 1. antwoord bieden aan het probleem geïdentificeerd bij de aanvang van het project: de bouwprofessionals hebben weinig kennis van en zijn weinig opgeleid over BLK; 2. een gemeenschappelijke BLK-cultuur instellen via inhoud en onderwijsmethoden aangepast aan de doelgroepen van het project (architecten, ingenieurs, beroepsverenigingen en bouwbeheerders, ….); 3. de inhoud aanpassen aan de verschillende grensoverschrijdende contexten (regelgeving, technische aspecten, ….), om zo de mobiliteit tussen bouwprofessionals aan beide kanten van de grens toe te laten. Er werd een eerste module voor de basisopleiding opgesteld om particuliere en publieke bouwheren een algemene, gedeelde visie te geven op BLK (uitdagingen, binnenlucht-verontreinigende stoffen en strategie voor het leveren van een gezond gebouw). Deze module biedt een algemene inleiding tot het thema BLK. Het materiaal in de basismodule - 1 PPT "theoretische inhoud" en 3 PPT "casestudies" - wordt aangevuld met een handleiding voor de opleider ter ondersteuning van de opleiding. In totaal werden 7 sessies van de module basisopleiding gegeven aan bouwprofessionals via opleidingscentra of sociale verhuurders. 2 sessies werden gegeven aan opleiders in de bouwsector, om vertrouwd te raken met de module en dan zelf voor te stellen. De basismodule werd door de 3 partneruniversiteiten van het project (UMONS, UGent, INSA) aangepast voor studenten architectuur/ingenieurswetenschappen. De module werd 8 keer gegeven binnen de 3 partneruniversiteiten en in instellingen voor hoger onderwijs (Institut Supérieur Industriel in Bergen, Ecole Condorcet in Doornik en Université d'Artois). De module basisopleiding werd opgenomen in de officiële curricula van de 3 universiteiten, ter aanmoediging bij toekomstige architecten/architect-ingenieurs om BLK in hun bouw-/renovatieprojecten in acht te nemen. Evenementen die studenten van de 3 grensoverschrijdende universiteiten samebrachten, vulden deze opleidingssessies aan: 2 workshops (aan UMONS en UGent) en 2 zomeruniversiteiten (aan UPHF en UMONS). De projectpartners hebben samen verschillende eindwerken (EW) over BLK-gerelateerde onderwerpen begeleid. Tegelijkertijd werden 14 technische bijeenkomsten georganiseerd over BLK-onderwerpen (vluchtige organische stoffen (VOS), ventilatie, koolmonoxide (CO), vochtigheid, radon en BLK in scholen en kinderdagverblijven). De uitgenodigde experten konden aan de hand van casestudy's de problemen belichten die in gebouwen worden veroorzaakt door de verontreinigende stoffen in kwestie of de ventilatieapparatuur, de effecten ervan op de gezondheid en de in te voeren oplossingen. Herhalingen van de webinars zijn te vinden op ons YouTube-kanaal (www.youtube.com/@etair7055). In totaal namen 629 professionals, 919 studenten en 49 trainers deel aan de opleidingssessies en de projectevenementen. As 2. Gevalideerde en gepopulariseerde BLK-gegevens verspreiden Belangrijk (wetenschappelijk en technisch) studiewerk van BLK-gegevens heeft de grensoverschrijdende partners van het project in staat gesteld de volgende vier uitdagingen aan te gaan: 1. het inventariseren en "ordenen" van de overvloed aan bestaande BLK-referenties (voorschriften, studies, artikelen, gidsen voor goede praktijken, opleidingen, video's, …); 2. deze BLK-referenties centraliseren om ze bekender te maken en de toegang ertoe te vergemakkelijken voor bouwprofessionals op het grensoverschrijdend territorium; 3. wetenschappelijke en technische gegevens omzetten in begrijpelijke informatie, aangepast aan de verschillende doelgroepen van het project; 4. nieuwe, aanvullende tools creëren. Als antwoord op deze uitdagingen werd gedurende het hele project belangrijk werk i.v.m. wetenschappelijke en technologische bewaking met focus op de BLK verzet door een reflectiegroep samengesteld uit grensoverschrijdende deskundigen die de verwerkte gegevens valideerden. Dit was een huzarenwerk, gevaloriseerd via verschillende verspreidingskanalen van de referenties. Zo werden de door de partners geïdentificeerde en goedgekeurde artikelen gedeeld via de Actualiteiten op de website van het project en de Newsletter. De praktische en regelgevende referenties werden gepubliceerd in een toolbox. Dit vormt een innovatief platform op vlak van BLK, dat mogelijk maakt een groot aantal BLK-referenties op grensoverschrijdend niveau en de door het Interreg ET'Air-project gecreëerde instrumenten onder de aandacht te brengen. De toolbox is toegankelijk via de website van het project of via het adres https://toolbox.etair.eu. Hij is gestructureerd per BLK-thema (verontreinigende stoffen, materialen, luchtverversing) en volgens de fase van het bouw-/renovatieproject (programmering / ontwerp / realisatie / oplevering). Hij ondersteunt de opleidingsmodules en gidsen voor goede praktijken die door het project zijn opgesteld. Er zijn 187 referenties opgenomen. Er werden 4 gidsen " Goede Praktijken voor de Binnenluchtkwaliteit (BLK) – Een gezond gebouw afleveren aan de bouwheer" gepubliceerd, elkeen gericht op één van de 4 fasen van een woningbouw-/ renovatieproject (Programmering - Ontwerp – Uitvoering - Oplevering). Het doel is bouwprofessionals te begeleiden tijdens de implementatie van een BLK-strategie via preventieve en corrigerende maatregelen die een goede BLK in het finale gebouw zullen garanderen. Deze gidsen kunnen worden gedownload via de website van het project in de rubriek Hulpmiddelen > tools. Gevoeligere BLK-kwesties (complex, tunnelvisie…) maakten een gezamelijke reflectie in samenwerking met externe deskundigen noodzakelijk om mogelijke acties te identificeren. Zo leverde een werkgroep over ventilatie input voor de technische bijeenkomst over ventilatie in Rijsel (as 1). Het onderwerp VOS werd behandeld via een rijke en vruchtbare samenwerking met 2 andere Interreg-projecten (DepollutAir en TEXACOV). Een workshop en een rondetafelconferentie over de keuze van materialen met lage VOS-uitstoot (preventie) hebben geleid tot de productie en de publicatie online van 11 video's. 7 andere video's werden geproduceerd door de 2 andere Interreg projecten om VOS-remediëringstechnieken onder de aandacht te brengen. Tot slot verzamelde en publiceerde een FAQ-rubriek de meest gestelde vragen tijdens de projectevenementen. As 3. Vraag genereren Met de benadering van de toekomstige bouwheren van woongebouwen zijn we tegemoet gekomen aan één van de belangrijkste doelstellingen van het project: hen sensibiliseren rond de problematiek van gezond bouwen en de overgang naar actie (vraag) stimuleren/ondersteunen. Om de markt van de bouw/renovatie te ontwikkelen met integratie van de BLK-vereisten, moeten we bouwprofessionals vinden die aan deze vereisten voldoen (aanbod), maar we moeten ook de vraag bij niet-opgeleide bouwheren stimuleren (vraag). Er werden verschillende initiatieven genomen om dit doel te bereiken en een breder publiek te omarmen. Er werd een video gemaakt met de voorstelling van het Interreg-project en sensibilisering voor BLK. Deze is beschikbaar op het YouTube-kanaal en op de website van het project. De video werd verspreid op bouwbeurzen waaraan de projectpartners deelnamen en bood de gelegenheid toekomstige bouwheren te ontmoeten. Er werden BLK-conferenties georganiseerd op verschillende edities van de beurzen Batireno en Energie & Habitat (2019, 2020 en 2021). Het project werd voorgesteld op de stand van VCB tijdens de virtuele editie van Batibouw (2021) en op de stand van Cluster Eco-construction tijdens de beurs Bois & Habitat (maart 2022). Er werd een routeboekje gepubliceerd met (gerenoveerde of nieuw gebouwde) voorbeeldgebouwen op vlak van BLK. Er staan 20 gebouwen in gerepertorieerd, 8 in Wallonië, 6 in Frankrijk en 6 in Vlaanderen. Gebouwen uit het boekje werden tentoongesteld in de vorm van 10 panelen tijdens het slotevenement van het project. 4 gebouwen uit het boekje werden bezocht via een tourbus door de regio Namen. Op basis van de tool Genially werd een interactieve tool- BLK: verontreinigende stoffen en strategie – gemaakt, met projectpublicaties en 2 interactieve spellen met focus op verontreinigende stoffen binnenshuis en hun bronnen. De toos werd gepubliceerd op de website van het project. Via de producties en evenementen van het project hebben de ET'Air partners hun bijdrage geleverd aan het complexe probleem van de luchtkwaliteit binnenshuis. De projectpartners zullen de ontwikkelde instrumenten blijven gebruiken en promoten in het kader van nieuwe projecten rond BLK. Ontdek in beeld de resultaten en activiteiten van het Interreg VA ET'Air project op onze website (www.etair.eu), onze Facebook pagina (ET'Air), LinkedIn (ETAIR-Interreg) en Twitter (@etairinterreg) en ons YouTube kanaal (www.youtube.com/@etair7055).