Rapporteringsdatum 28-06-2023

Op 29 juni 2018 werd het officieel lanceringsmoment van het project georganiseerd. Hierbij werden de uitdagingen rond vlinderbloemigen aangekaart en bediscussieerd. Deze zijn een belangrijke motor bij de ontwikkeling van de biologische landbouw aan beide zijden van de grens. Voor deze dag werden er veel sprekers gevraagd om zo de uitwisselingen te bevorderen en openingen te maken voor toekomstige grensoverschrijdende samenwerkingen. Tijdens de eerste jaren hebben de partners hoofdzakelijk gewerkt aan de uitwisseling van hun kennis en ervaring alsook aan de zo breed mogelijke valorisatie van de vlinderbloemigen via o.a. proefveldbezoeken en artikels in de vakpers. Via de website www.symbiose-interreg.eu berichten de partners over de actualiteit van het project evenals over de onderzoeksresultaten, de uitwisseling van de ervaringen en de ketens en over meer algemene informatie over de biologische sector. De communicatie over het SymBIOse-project heeft bijgedragen tot de sensibilisering van een groep Franse landbouwers, producenten van vollegrondsgroenten. 10 producenten van de CUMA Bio-Territoires (Coöperatie voor het gebruik van landbouwmaterieel) willen hun praktijken verbeteren, met name op het vlak van bodemvruchtbaarheid. Zij apprecieerden de voordelen van het grensoverschrijdende project via de grensoverschrijdende bezoeken met uitwisseling van ervaringen en kennis tussen boeren, voorlichters en onderzoekers uit de drie regio’s. In het 2021 werden de eerste resultaten van het project gedeeld via een actieve bijdrage aan het ‘Organic World Congress’ (op woensdag 8 september 2021 te Rennes en via videoconferentie) en een voorstelling van de proeven en een conferentie over de grensoverschrijdende samenwerking in ketens voor peulvruchten op de vakbeurs “Terr'Eau Bio” op 30 juni en op 1 juli 2021 in Brie. De projectpartners startten met het delen van de ervaringen over de observatoria voor de ontwikkeling van de biologische landbouw in de grensregio. Door bijeen te komen konden de partners hun marktgegevens delen, evenals inleidende informatie voor SymBIOse over voedergewassen en mengsels van granen met eiwithoudende gewassen uitwisselen. Het document “Overzicht van de biologische landbouwsector in Hauts-de-France, Vlaanderen en Wallonië” werd jaarlijks geactualiseerd met de meest recent beschikbare cijfers uit de 3 regio’s. Deze werkzaamheden werden op 30 juni 2021 samengevat en gepresenteerd als inleiding op de conferentie over "Grensoverschrijdende samenwerking voor de sector peulvruchten". Het project heeft ook als opdracht om de operatoren van de keten samen te brengen en zo evenwichtige en duurzame ketens op te zetten. Daarom organiseerden de partners op 3 september 2019 een bijeenkomst met 18 economische ketenactoren om de SWOT-analyse (sterktes-zwaktes/opportuniteiten-bedreigingen) uit te voeren. Op basis van deze SWOT-analyse werden 6 strategische assen gedefinieerd en voor elke as werden 3 tot 5 projecten voorgesteld om deze strategische assen in de praktijk te kunnen omzetten. Een van de acties is het stimuleren van grensoverschrijdende uitwisseling van vraag en aanbod van biologische producten. Het eerste resultaat van deze actie is de publicatie van een adresboek met de belangrijkste afzetmogelijkheden per productieketen en de vraag naar specifieke biologische producten door actoren van de markt. Dit adresboek wordt regelmatig door de partners geactualiseerd. Dankzij deze samenvattende werkzaamheden konden ook 8 marktdeelnemers worden bereikt die actief zijn in de verwerking van biologische peulvruchten voor menselijke voeding en dierenvoeder. De partners startten in 2020 ook een prijsinformatiesysteem op voor biologische granen en peulvruchten tussen de 3 projectregio’s waarbij maandelijks een overzicht gemaakt wordt van de prijzen van granen en eiwithoudende gewassen. Het systeem is vanaf begin 2022 uitgebreid met een overzicht van de prijsevoluties van biologische groenten en fruit. Dit prijsinformatiesysteem wordt verder gezet na afloop van het project. Op technisch vlak wordt vernieuwde kennis ontwikkeld om de plaats van vlinderbloemigen in een gewasrotatie te optimaliseren met als doel de bodemvruchtbaarheid en de productiviteit van biologische teeltsystemen te verzekeren en te versterken. De agronomische uitdagingen voor de ‘bladachtige’ en de ‘zaad producerende’ vlinderbloemigen werden in beeld gebracht met inbegrip de aspecten van de keten. De onderzoekers uit de 3 regio’s selecteerden de vlinderbloemigen waarmee ze werken. Ze kozen ervoor om met dezelfde variëteiten te werken in de 3 regio’s. Hiervoor werden de zaden tussen de 3 regio’s tijdens ieder zaaiseizoen uitgewisseld. Elk onderzoeksinstituut heeft in de jaren 2018 tot en met 2022 lente- en herfstproeven aangelegd en geoogst. Deze worden regelmatig door de partners opgevolgd. De samenwerking tussen de partners maakte de opmaak van grensoverschrijdende kaart met de proefpercelen mogelijk. Dit document, dat ieder jaar geactualiseerd werd, geeft de omvang van het verrichte werk weer. Deze kaart bevat de proeven die zijn uitgevoerd met hun respectievelijke doelstellingen. De Universiteit van Picardië Jules Verne heeft ook gewerkt aan de ontwikkeling van verschillende controle- en analysemethoden om de toestand van de bodemvruchtbaarheid te karakteriseren naar gelang van de aanwezigheid van vlinderbloemigen. De eerste verwerking van de resultaten van 2018 en de statistische analyse ervan maakten het mogelijk om in februari 2021 een bijdrage via een poster te leveren aan de ‘Rencontres Francophones Légumineuses’. De partners begeleidden een workshop met meerdere grensoverschrijdende invalshoeken over de mengteelten granen-peulvruchten naast de didactische standjes op de vakbeurs Terr'eau Bio op 30 juni en 1 juli 2021. De resultaten zijn ook terug te vinden onder de rubriek ‘Resultaten’ op de website en in vaktijdschriften. De resultaten van de grensoverschrijdende proeven werden gesynthetiseerd in 8 technische teeltfiches die ook op de website terug te vinden zijn. Hiermee werd ook een beslissingstool gemaakt die helpt bij de keuze van vlinderbloemigen in mengsels. De partners organiseren grensoverschrijdende bezoeken aan de proefvelden. Doordat proefveldbezoeken voor een groot publiek door de COVID-19 pandemie een tijd moeilijk te organiseren waren, publiceerden de partners video’s met digitale proefveldbezoeken en getuigenissen op de website van het project. Op het eind van de zomer 2019 hebben de partners de bibliografie over de plaats van vlinderbloemigen in de rotatie afgerond. Deze elementen werden gepresenteerd tijdens de technische en ketendag “Terr'Eau bio 2019”. Op 8 december 2022 werd het project succesvol afgesloten met een slotevenement waarbij in de vorm van een conferentie en workshops uitgewisseld werd over de veldbonen productie in Frankrijk en België en de te verwachten marktevolutie en perspectieven voor een eerlijke marktontwikkeling in food en feed. Ook de teelttechniek van veldboon werd er voorgesteld waarop de partners zich baseerden op de grensoverschrijdende expertise die in het project werd opgebouwd.