Rapporteringsdatum 06-10-2023

Na de organisatie van het lanceringsevenement op 7 maart 2017 in de gemeenschapszaal van Sercus werden alle werkgroepen opgestart en werd de projectwebsite aangemaakt. Bij de start van het project waren de activiteiten van het project LYSE gericht op: - projectontwerpstudies, planning en uitvoering van werkzaamheden, - onderhandelingen over gronden, - uitvoering van zachte hydraulische ingrepen en overleg met landbouwers, - acties om de mensen bewust te maken van de noodzaak om overstromingsrisico’s op te nemen in de stedenbouwkundige planning. Stroomopwaarts van de stroomgebieden werden zachte hydraulische werkzaamheden uitgevoerd om afvloeiend water bij de bron op te vangen en de problemen van modderstromen, bodemerosie en overstromingen te verminderen. Er werden 5 deelstroomgebieden aangepakt: de Grote Kemmelbeek (Heuvelland, Ieper), de Peene becque (Noordpeene, Broxeele), de Grande Steenbecque (Sercus), de Ey becque (Eecke, St-Sylvestre Cappel) en de Grande becque de St-Jans (Saint-Jans-Cappel, Godewaersvelde).par l'USAN Tussen 2019 en 2021 zorgde de USAN voor de aanleg van 4.016 lm hagen, 625 lm rijswerk en 20 lm aan beplante oevers (in 2019 en 2021), terwijl INAGRO 2 dynamische (buffer- en irrigatie)poelen aanlegde (voltooid in september 2019 en december 2020). Deze realisaties zijn het resultaat van een gezamenlijke begeleidings- en overleginspanning van de partners en beslaan meer dan 350 hectare. De CCFI voerde een studie uit rond het masterplan voor het regenwaterbeheer voor de gemeente Steenvoorde met het oog op het opstellen van een regenwaterzoneringsplan met bijhorende stedenbouwkundige voorschriften en het vastleggen van een actieprogramma. De eerste 2 fasen van de studie werden uitgevoerd tussen 2019 en 2021. De derde fase vergde heel wat lokaal overleg. Het eindrapport werd in mei 2022 ingediend. De VMM, de PWV en de USAN hebben structurele hydraulische werkzaamheden uitgevoerd langs de waterlopen die vaak overstromingen veroorzaken en dit op basis van het principe van grensoverschrijdende solidariteit stroomopwaarts/stroomafwaarts. Zo werden er verschillende Zones d’Expansion des Crues (ZEC) of Gecontroleerde Overstromingsgebieden (GOG) aangelegd: het GOG in Arneke (voltooid in maart 2021), het GOG op de Maalbeek (voltooid in juni 2020) en het GOG op de Slijpebeek (voltooid in januari 2022). Op de Heulebeek werd een omleidingsconstructie gebouwd (voltooid in mei 2019). Het ontwerp en de aanleg van deze ingrepen dragen ook bij tot een betere bescherming van de biodiversiteit. De projectwebsite geeft nieuws mee over het project LYSE en is ook de thuisbasis van het gemeenschappelijke waarnemingscentrum voor overstromingen. Het waarnemingscentrum voor overstromingen is een tool waarmee iedereen waarnemingen van overstromingen (foto's, video's, krantenknipsels, enz.) kan publiceren met als doel het bewustzijn over het risico te vergroten en bestaande hydraulische simulaties te verbeteren door een betere kennis van het gebied. Elke publicatie wordt bekeken door de partners om ervoor te zorgen dat alleen publicaties die nuttig zijn voor het project online worden gezet. Een deel van de inhoud van de website (waaronder het waarnemingscentrum) kan worden gedeeld via sociale media. De partners voerden regelmatig overleg met de partijen die betrokken zijn bij het Plan d’Action de Prévention des Inondations (PAPI) de la Lys, om de mogelijke inhoud te bekijken van de serious game die door het project zal worden ontwikkeld. Een externe organisatie helpt bij het bepalen van de vereisten. Op basis van het advies en de discussies tussen de partners werd het project gewijzigd in een educatieve animatiefilm. Het ontwerp en de productie werden in juni 2022 toevertrouwd aan een dienstverlener. De film werd tussen juli en december 2022 gerealiseerd en werd vanaf 21 december 2022 verdeeld, o.a. via de website van het project en die van de partners. De partners richtten thematische werkgroepen op waarin ze kennis, technische zaken en best practices kunnen uitwisselen: een bezoek aan het Gecontroleerd Overstromingsgebied (GOG/ZEC) in Borre, een bezoek aan de locaties van de ingrepen die gepland zijn voor het project LYSE in de provincie Henegouwen, een bezoek aan de ingrepen voor de bestrijding van afspoeling in stedelijke gebieden ontwikkeld in samenwerking met de Association pour le Développement Opérationnel et la Promotion des Techniques Alternatives (ADOPTA). De partners bezochten ook de provincie West-Vlaanderen (PWV) in oktober 2018 en de regio van de USAN in september 2019, om de ingrepen te zien die uitgewerkt werden en dit in het kader van gezamenlijke terreinbezoeken voor de Interreg-projecten LINBATYS en ECOSYSTEM. De partners zagen elkaar ook regelmatig op de locaties waar de ingrepen plaatsvonden: op 30 september 2020, een bezoek aan de bypass op de Heulebeek gerealiseerd door de VMM, en op 1 juni 2021, een bezoek aan een dynamische poel gerealiseerd door INAGRO (Heuvelland), en op 21 maart 2022, een gezamenlijk studiebezoek met het project LINBATYS, in Ieper, Anzegem (GOG Maalbeek) en Saint-Jans-Cappel. Op 5 december vond er in Comines-Warneton een gezamenlijk slotevenement plaats met het project LINBATYS. Verder werd er een brochure ontworpen waarin de acties gerealiseerd in het kader van de projecten LYSE en LINBATYS werden voorgesteld. De brochure had een oplage van 1000 exemplaren en werd ook op de websites van de projecten en de partners geplaatst. Een grensoverschrijdende aanpak is broodnodig bij overstromingen, want waterlopen kennen geen (administratieve) grenzen. De oplossingen voor de aanpak van de problemen moeten dan ook op grensoverschrijdende schaal gecoördineerd worden zodat men efficiënter kan werken, kan voorkomen dat de problemen zich stroomafwaarts verplaatsen en de hydraulische capaciteiten in de stroomgebieden van de Leie en de IJzer kan aanpassen. Enkel op die manier kunnen we de schade aan de huizen en economische activa in de 3 stroomgebieden van het projectgebied beperken. Met het oog op deze grensoverschrijdende samenwerking werd er een netwerk opgericht tussen de partners om de acties te coördineren en informatie uit te wisselen over de technieken en methodes die moeten worden toegepast om de bevolking beter te beschermen tegen overstromingen. Op die manier kon men een breed publiek, waaronder gespecialiseerde technici, politici, buurtbewoners en leerlingen, bewust maken van de risico’s. Er kwamen 4 thematische werkgroepen tot stand. Ze waren zowel betrokken bij de productie van de tools (website, waarnemingscentrum voor overstromingen, educatieve film en brochure) als bij de technische besprekingen. De partners hebben getracht een grensoverschrijdende actiestrategie uit te werken voor een geïntegreerde bestrijding van de overstromingen, met name door middel van een reeks hydraulische ingrepen met een ecologische meerwaarde (ingrepen die de ontwikkeling van de biodiversiteit en het behoud van de water- en grondwaterkwaliteit bevorderen) en met landschappelijke, economische en recreatieve functies. Deze verbetering van de grensoverschrijdende leefomgeving is positief voor de inwoners in de 3 deelgebieden van het project.