49 miljoen ton kunststoffen in Europa in 2015… Een afschrikwekkend getal. Waar gaat dat afval naartoe? Hoe wordt het behandeld? Europa zal op korte termijn een afvalcrisis doormaken. Kunststoffen zijn immers alomtegenwoordig en te veel uit kunststoffen vervaardigde goederen  worden slechts eenmaal gebruikt en dan weggegooid. Het Interreg-programma France-Wallonie-Vlaanderen ondersteunt de ontwikkeling van de nieuwe kunststoffeneconomie door meerdere onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten rond het recyclagethema te financieren.

De allereerste Europese strategie inzake kunststoffen, die op 16 januari 2018 werd aangenomen, maakt deel uit van de overgang van Europa naar een circulaire economie en zal bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen van duurzame ontwikkeling en van de internationale klimaatovereenkomst. Ze is erop gericht de manier waarop kunststofproducten binnen de Europese Unie (EU) worden ontworpen, gebruikt en gerecycleerd te veranderen. Een herziening en verbetering van de werking van deze waardeketen zal nieuwe mogelijkheden creëren op het vlak van innovatie, concurrentievermogen en werkgelegenheid.

De nieuwe strategie voorziet dat alle kunststofverpakkingen op de EU-markt tegen 2030 kunnen worden gerecycled. Het verbruik van plastic voor eenmalig gebruik zal teruggedrongen worden en het gebruik van microplastics zal beperkt worden. De EU zal zich ook inzetten om het zwerfvuil op zee een halt toe te roepen door nieuwe regels in te stellen inzake havenontvangstvoorzieningen.

Twee projecten die medegefinancierd worden in het kader van pijler 1 ‘de grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van onderzoek en ontwikkeling verbeteren en ondersteunen’ van het Interreg-programma France-Wallonie-Vlaanderen passen binnen deze Europese strategie inzake kunststoffen.

Het grensoverschrijdende project ‘RECY-COMPOSITE: Recyclage van composietmaterialen: grensoverschrijdende benadering van een circulaire economie’ is hier een eerste voorbeeld van. De recyclage van composietmaterialen is een gemeenschappelijke uitdaging, aangezien deze materialen veel gebruikt worden in verschillende sectoren van de grensoverschrijdende regio (transport, gezondheidszorg, windenergie,…). De doelstelling van dit project is om een antwoord te bieden op deze uitdaging door een globale grensoverschrijdende aanpak op drie niveaus: materiaalrecycling, thermochemische recycling en terugwinning van energie (enkel in laatste instantie). Binnen een Europese context van overgang naar een meer circulaire economie om de milieueffecten van producten te verminderen is dit een belangrijke uitdaging. 

Terwijl sommige prognoses aangeven dat de productie van plastic tegen 2050 zal verviervoudigen, zal het huidige beheer van de afvalstroom dat hieruit voortvloeit (door storten of verbranden) vanuit milieu- maar ook economisch oogpunt niet langer aanvaardbaar zijn. Het project ‘PSYCHE : Het via vergassing omzetten van kunststofafval in belangrijke chemicaliën’, dat in januari van dit jaar gelanceerd werd, beoogt de productie van platformchemicaliën op basis van kunststofafval die in de scheikundige industrie kunnen hergebruikt worden. Dankzij dit procedé zal men vanuit afval nieuwe grondstoffen kunnen maken.

Wat zijn de volgende stappen? De Europese Commissie moet in de loop van dit jaar een voorstel presenteren omtrent wegwerpplastic. Momenteel loopt er een publieke raadpleging omtrent de vermindering van zwerfvuil op zee. De belanghebbenden hebben tot 12 februari om hun steentje bij te dragen. Ten slotte moet de Commissie richtsnoeren publiceren voor de gescheiden inzameling en selectie van afval in 2019.

Raadpleeg de Q&A’s om meer te weten te komen over de Europese strategie inzake kunststoffen!